مشکلات روانی بعد از کنکور گریبانگیر کنکوری ها و والدین آنها

اولین مطلبی که باید درک کنیم این است که عدم موفقیت در کنکور آخر دنیا نیست! کنکور یک واژه سوئدی به معنای سد است. با اینکه سد کنکور در چند سال اخیر به نسبت گذشته کوتاه‌ تر و قابل‌ نفوذتر شده است اما باز هم عدم موفقیت و ناکامی در دسترسی به ایده‌آل‌ های دانش‌آموزان وجود دارد.

یک روانشناس درباره نحوه مقابله با ناکامی‌های ناشی از کنکور می‌گوید: اینکه دانش‌آموزان در صورت عدم دستیابی به موفقیت احساس نارضایتی کنند کاملا طبیعی است و با گذشت زمان همگان می‌آموزند که در زندگی نمی‌توان به هر چه می‌خواهند برسند. امیرهوشنگ مهریار می‌افزاید: بنابراین می‌توان از ناکامی‌های زندگی آموخت و به این ترتیب دانش‌آموزان خود را برای ورود به زندگی بزرگسالان آماده می‌کنند.

او تاکید می‌کند: عدم موفقیت در کنکور برای افرادی که خانواده‌های آنها اصرار به موفقیت فرزندانشان دارند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این استاد دانشگاه تاکید می‌کند: عدم موفقیت در دستیابی به هدف زمینه ناکامی‌ها از جمله افسردگی و اضطراب را افزایش می‌دهد. به گفته او در چنین شرایطی خانواده نقش مهمی در حمایت از افراد بازی می‌کنند؛ به این معنی که خانواده می‌تواند با حمایت از نوجوانان و با دلداری و امیدواری دادن به آنها کمک کند تا این شکست را بزرگ تلقی نکرده و فکر نکند که دنیا به آخر رسیده است. مهریار می‌افزاید: به عبارت دیگر کمک، همدلی، توجه خانواده و اطرافیان می‌تواند در گذر از این بحران برای نوجوانان ثمربخش باشد.

این روانشناس با بیان اینکه ناراحتی و سرخوردگی در میان افرادی که به نوعی در کنکور موفق نمی‌شوند طبیعی است، تاکید می‌کند: متاسفانه در برخی مواقع شاهد خودکشی نوجوانان به دلیل عدم موفقیت در کنکور هستیم که خوشبختانه تعداد این افراد اندک است. اغلب این افراد به دلیل اینکه خانواده اصرار بر موفقیت آنها در کنکور دارد این موضوع برایشان مهم جلوه می‌کند. به گفته این روانشناس اینکه چگونه بتوان با نارسایی‌های موجود مقابله کرد جای تامل دارد. بالطبع در افرادی که زمینه افسردگی وجود ندارد به نسبت راحت‌تر می‌توان این نارسایی‌ها را مدیریت کرد و داشتن پشتیبان می‌تواند به این افراد دلگرمی بدهد تا به این ترتیب بتوانند این بحران را سپری کنند. در واقع جمعیت اندکی هستند که در مواقع بحرانی در معرض خودکشی یا اقدامات افراطی قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی باید اطرافیان آنها کنار آنها باشند و در صورت بروز مشکل باید فرد در معرض آسیب به روانشناس مراجعه کند.

کنکور و روزهای پس از آن

از کنکور به عنوان رخداد اصلی نظام آموزشی کشور یاد می‌شود. آزمونی که آینده تحصیلی دانش‌آموزان را تعیین می‌کند و همواره از حساسیت‌های بالایی برخوردار بوده و نام آن با استرس گره خورده است. افسردگی و ناامیدی و یا افت تحصیلی، عمده تبعاتی است که داوطلبان بعد از ناکامی در ورود به دانشگاه و یا عدم قبولی در رشته مورد نظر با آن مواجه می‌شوند. شاید بتوان کنکور را به دو مرحله قبل از کنکور و مرحله بعد از آن تا اعلام نتایج تقسیم کرد، دو مرحله‌ای که ممکن است برای بسیاری از افراد مراحلی سخت و پراسترس باشد که می‌تواند در تمام زندگی تاثیر بگذارد. کنکور امسال هم برگزار شد و گذشت اما هنوز کنکور، غول ترسناکی برای دانش‌آموزان و دردسر مزمنی خانواده‌ها است. باید پرسیده شود که اصلا چرا کنکور در جامعه و مردم این ‌چنین بزرگ و مهم شده است.

چرا کنکوری‌‌ ها افسرده می شوند؟

هر یک از ما ممکن است زمانی دچار افت روحی شویم شاید گاهی از این که شرایط بر وفق مراد ما نیست، ناامید و سرخورده شویم. این شرایط معمولا بسیار دشوار یا حتی غیر قابل تغییر به نظر می رسد. افراد در چنین مواقعی نسبت به آینده خود، افکاری منفی دارند.

اگر شما نیز این روزها در حال تجربه چنین احساساتی هستید با راهکارهای زیر می توانید به خود کمک کنید:

به خداوند توکل کنید و بدانید که سرنوشت همه را، او رقم می زند و بر خیر و شر ما از ما آگاه تر است. پس با یاد او، خود را آرام و امیدوار کنید. هر رقابتی که برنده دارد، طبعا بازنده هایی نیز به همراه خواهد داشت. زندگی فقط برنده شدن نیست پس سعی کنید از شکست ها و تجارب خود برداشت درستی داشته باشید و برای جبران آن برنامه ریزی کنید. هر پایان سر آغاز شروعی دیگر است. امروز یک شروع تازه است پس دست از فکر کردن به این که چه خواهد شد، بردارید . آرزوهای دور از دسترس و برنامه های غیر قابل اجرا نداشته باشید. سعی کنید واقعیت را ببینید تا به هدف هایتان دست پیدا کنید و از مقایسه خود با دیگران بپرهیزید و به هیچ وجه خودتان را سرزنش نکنید. آغوش تان را به سوی والدین و افرادی که به آن ها اعتماد دارید، باز کنید و بدانید شما تنها نیستید. اگر چه نباید توقع داشته باشید که این فرد مشکلات شما را حل کند اما می توانید اجازه دهید در کنار شما باشد و صادقانه در خصوص احساس های تان با او صحبت کنید.

با خودش فکر می کرد اگر قبول نشوم چه اتفاقی می افتد؟ این افکار ذهن آشفته اش را بیمارتر می کرد و کابوس های شبانه اش را بیشتر.اما نمی دانست که قبولی کنکور تا کی ذهنش را درگیر خواهد کرد و سایه ترسناک این غول تا کجا او را تعقیب خواهد کرد! این موضوع که ورود به دانشگاه نهایت آمال و آرزوهاست باید به نحوی تغییر کند.

نکاتی که باید والدین کنکوری ها بدانند:

انسان‌ها با قابلیت‌ها و توانمندی‌های متفاوتی خلق شده‌اند، ضمن این‌که هیچ انسانی کامل نیست همه ما نقاط ضعف و قوتی داریم که به بیشتر آنها آگاهیم. ما بزرگ‌ترها وقتی از عهده کاری برنمی‌آئیم تقریباً راحت آن را با طرف مقابلمان در میان می‌گذاریم و بیشتر اوقات بدون آن‌که سرزنش یا توبیخی در کار باشد دور آن قضیه را خط می‌کشیم. اما آیا ما این کار را به فرزندانمان هم انجام می‌دهیم، کمی صادق باشید.

گرچه عدم قبولی فرزندان برای والدینی که از جان و مال خود برای قبولی فرزندانشان مایه گذاشته اند، بسیار سخت است اما باید در چنین وضعیتی حمایت همه جانبه حتی در برابر اطرافیان از فرزند خود داشته باشند.

پدر و مادر عزیزی که رشته امتحانی فرزندتان را در کنکور سراسری شما انتخاب کرده و حتی به توانمندی و از همه مهم‌تر علاقه فرزندتان، توجهی نکرده و بی‌رحمانه از کنار آن گذشته‌اید، چگونه و با چه راهکاری توقع دارید که او همان شود که شما می‌خواهید؟ چرا که انگیزه، علاقه و پشتکار، همواره رمز زندگی مردان و زنان بزرگی بوده است که کارهای بزرگی کرده‌اند.

همه ما دوست داریم فرزندمان به درجات رفیع علم و تحصیل دست یابند، آیا پدر و مادری را سراغ دارید که چنین آرزوئی نداشته باشد؟ اما بعضی راه را اشتباه می‌روند. بهتر است فقط از فرزندمان بخواهیم سعیشان را بکنند، همین و بس. اگر موفق شدند تشویقشان کنیم، در غیر این‌صورت آنها را سرزنش و تحقیر نکنیم، با آنها همدردی کنیم، لبخند بزنیم و بگوئیم برای ما فقط این مهم است که تو سعی‌ات را کرده‌ای، دنیا که به آخر نرسیده، برای امتحانات بعدی بیشتر سعی کن. نباید بگذاریم فرزندانمان خودشان را سرزنش کنند. باید به آنها بفهمانیم که به اندازه توانشان از آنها انتظار داریم، نه بیشتر.

والدین باید پیش از آموزش، به پرورش فرزندشان فکر کنند. اگر با هزار ترفند هم فرزندمان را در تحصیل موفق کنیم اما با اعتماد به نفس صفر، دنیای زیبائی برای او درست نکرده‌ایم. در جائی خوانده‌ام: ” کسی که هیچ ندارد اما اعتماد به نفس دارد به همه چیز خواهد رسید و آن‌که همه چیز دارد اما اعتماد به نفس ندارد هر آن‌چه را که دارد نیز روزی از دست خواهد داد.“

پس یادمان باشد اول پرورش، بعد آموزش آن هم از راه درست. فرزندتان را آن‌طور که هست ببینید، نه آن‌طور که می‌خواهید باشد باید بدانیم که قبولی در کنکور و مدرک دانشگاهی یکی از راه‌های موفقیت است اما کافی نیست و تنها شرط موفقیت هم نیست. آدم‌های موفق بسیاری وجود دارد که علی‌رغم کسب موفقیت‌های بسیار، اما به دانشگاه نرفته بودند. کنکور پله‌ای است در نردبان موفقیت. با این پله راحت و زود می‌شود از این نردبان بالا رفت ولی باید بدانیم که بدون این پله و بدون این نردبان هم می‌شود به موفقیت رسید. تنها کافی است کمی دید و نگاه خود را به کنکور تغییر دهیم تا به جای آن‌که مثل همیشه سختی آن را ببینیم کمی هم راحتی آن را ببینیم.

جهت رزرو مشاوره تلفنی و حضوری با این شماره تماس بگیرید 09374071940